Etherische of essentiële oliën zijn vluchtige, aromatische verbindingen die worden gevonden in zaden, schors, bladeren, stengels, wortels, bloemen en andere delen van planten. Vrijwel alle planten produceren etherische oliën maar slechts een klein deel produceert ze in een hoeveelheid die winning mogelijk en rendabel maakt. Misschien heb je wel eens van de geur van een roos, lavendel of vers gesneden munt genoten. Of het sap uit de schil van een rijpe sinaasappel of mandarijn geperst. Dan heb je zeker de aromatische kwaliteiten van essentiële oliën ervaren.

Essentiële oliën hebben krachtige, reinigende eigenschappen en zijn van nature anti-bacterieel. Pure essentiële oliën worden onmiddellijk door de huid opgenomen en zorgen voor reactie in dat gebied van het lichaam. Veel essentiële oliën kunnen ook worden gebruikt als voeding, om vitaliteit en gezondheid te helpen bevorderen. Zuivere, onversneden essentiële oliën zijn doorzichtig en variëren in kleur van kristalhelder, geel, oranje, groen, tot diep blauw.

Door de geschiedenis heen zijn essentiële oliën in verschillende culturen al veelvuldig toegepast vanwege hun medicinale en therapeutische werking. Ook dieren in het wild kennen instinctief de mogelijkheden die etherische oliën uit planten ze kunnen bieden. Moderne wetenschappelijke studies bevestigen steeds meer de enorme voordelen van essentiële oliën voor onze gezondheid.

Extractiemethoden

Etherische olie wordt op verschillende manieren gewonnen. Essentiële olie met een therapeutisch keurmerk wordt meestal gewonnen door middel van stoomdestillatie. Hierbij wordt stoom door de te verwerken plantendelen geleid. De etherische olie vervliegt met de stoom. Nadat de stoom is afgekoeld tot water kan de etherische olie hiervan worden gescheiden door het verschil in polariteit tussen de olie en het water.

De temperatuur en de druk van de stoom moeten precies goed op elkaar afgestemd zijn. Te weinig warmte en druk zorgen ervoor dat er te weinig van de componenten van de essentiële olie vrijkomen; te veel warmte en druk verandert de chemische samenstelling van de olie en daarmee neemt de werkzaamheid ook af.

Een methode die bij bv citrusvruchten gebruikt wordt is koude persing. De oliehoudende schil van de plant wordt uitgeperst en de olie komt tevoorschijn.

Wat doen etherische oliën in de hersenen

De bloed-hersenbarrière is een dik basaalmembraan en bevindt zich tussen het circulerend bloed en het vocht van de hersenen. Dit membraan zorgt dat schadelijke stoffen het hersenweefsel en de hersenvloeistof niet kunnen bereiken. Volgens de Amerikaanse Medische Associatie (AMA) kan alleen een middel dat voorbij gaat aan de bloed-hersenbarrière, ziekten als Alzheimer, Lou Gehring, Parkinson en Multiple Sclerose genezen.

Frankinsence en Sandelhout etherische olie bevatten een chemisch bestanddeel, sesquiterpeen, wat het vermogen heeft verder te gaan dan de bloed-hersenbarrière. Hoge niveaus van sesquiterpenen helpen om de hoeveelheid zuurstof te vergroten in het limbisch systeem van de hersenen, met name rond de pijnappelklier en de hypofyse. Dit leidt tot een toenemende aanmaak van antilichamen, endorfine en neurotransmitters.

In het limbische systeem van de hersenen bevindt zich ook de amygdala, een klier die een belangrijke rol speelt bij het ontstaan en oplossen van emotionele trauma’s. Deze klier reageert op onze zintuigelijke waarneming en zou je kunnen zien als een emotionele rookmelder.

Ontspanning en veiligheid is in basis verbonden met vertrouwde geuren (denk aan baby’s of jonge dieren die sterk reageren op de moedergeur). De meest basale vorm om de amygdala te stimuleren om weer op ‘uit’ te gaan is daarom via geur of het gevoel voor geur. Vervolgens kan de vastgehouden stress geleidelijk los gelaten worden. Dit betekent dat essentiële oliën een krachtige sleutel kunnen zijn om emotionele trauma’s te helpen loslaten.